Πέρασαν τέσσερα χρόνια από την Γερμανική κατοχή. Ο εμφύλιος πόλεμος τώρα μαίνεται στην ελληνική ύπαιθρο. Οι κάτοικοι της Ευρυτανίας και ορεινής Ναυπακτίας εγκαταλείπουν τα χωριά τους και προσφεύγουν για ασφάλεια σε άλλα μέρη της Ελλάδος. Μαζί τους προσφεύγει και η θαυματουργή εικόνα της Παναγίας. Ακολουθεί και αυτή την τύχη των παιδιών της και μεταφέρεται από τους μοναχούς του Προυσού στη ακρόπολη της Ναυπάκτου. Το μοναστήρι του Προυσού παραμένει τελείως έρημο.
Ύστερα από καιρό αρχίζουν οι επιχειρήσεις του στρατού. Η ένατη μεραρχία αναλαμβάνει εκκαθαριστικές επιχειρήσεις στην Ευρυτανία. Μερικά τμήματα περνούν από τον Προυσό. Ορισμένοι αξιωματικοί και στρατιώτες πλησιάζουν στη σκοτεινή εκκλησούλα της σπηλιάς και μπαίνουν για να προσκυνήσουν.

Εκεί μέσα αντικρίζουνε ένα παράδοξο θέαμα. Μπροστά στο τέμπλο, στα αριστερά της ωραίας πύλης, ένα αναμμένο καντήλι και μία καλόγρια γονατιστή.

Οι στρατιώτες απορούν. Πώς ζει αυτή η μοναχή εδώ, τη στιγμή που η Ευρυτανία είναι τελείως έρημη από κατοίκους; Πώς συντηρείται, τί τρώει, πού βρίσκει λάδι για το καντήλι; Την ερωτούν λοιπόν και εκείνη σεμνά και πονεμένα τους απαντά:

-Παιδιά μου, ζώ εδώ μοναχή μου δυόμισι τώρα χρόνια. Για τη δική μου ζωή δεν χρειάζονται φαγητό και ψωμί. Μου αρκεί ότι έχω το καντήλι μου αναμμένο.

Οι στρατιώτες, κουρασμένοι από τις επιχειρήσεις και βιαστικοί να φύγουν, δεν έδωσαν προσοχή στα λόγια της. Την επόμενη ημέρα όμως, όταν τα έφεραν πάλι στη μνήμη τους, κατάλαβαν πως επρόκειτο για κάτι θαυμαστό. Κι όταν αργότερα περνούσαν από τη Ναύπακτο, ζήτησαν με επιμονή άδεια από τον διοικητή τους για να επισκεφθούν τον Μητροπολίτη.
Ο επίσκοπος Ναυπακτίας και Ευρυτανίας, τότε, Σεβασμιώτατος Χριστόφορος τους αποδέχθηκε με αγάπη και αφού τους άκουσε συγκινημένος, έριξε φως στο μυστήριο, λέγοντάς τους:
Ο ναός που επισκεφθήκατε, ανήκει στην έρημη τώρα Ιερά Μονή Προυσιώτισσας, της οποίας η θαυματουργή εικόνα βρίσκεται πάνω από δύο χρόνια εδώ, στο παρεκκλήσι της Ιεράς Μητροπόλεώς μας, στον Άγιο Διονύσιο. Πηγαίνετε να την προσκυνήσετε, και θα καταλάβετε…
Πήγαν πράγματι και προσκύνησαν. Τότε αυθόρμητα στον καθένα δόθηκε η εξήγηση στην απορία του. Στην εικόνα της Θεομήτορος αναγνώρισαν τη μοναχή εκείνη που συνάντησαν στο εκκλησάκι της σπηλιάς, ψηλά στον Προυσό!
Απόσπασμα από το βιβλίο: «Εμφανίσεις και θαύματα της Παναγίας», έκδοση της Ιεράς Μονής Παρακλήτου.

Πηγή